Przechowywanie i monitorowanie temperatury szczepionek – jakie są obowiązki punktów szczepień?
Monitorowanie temperatury szczepionek
W 2013 roku w lipcu Główny Inspektor Farmaceutyczny powycofywał z obiegu na terenie kraju partie szczepionek dwóch producentów . Powodem było nieprzestrzeganie wymaganych standardów ze względu na niehomogeniczność preparatów. Fiolki uległy zmianom powodem najprawdopodobniej było nieprzepisowe przechowywanie lub transport szczepionek. Obowiązek jaki przepisy nakładają na dostawców i punkty szczepień są zawarte w kilku aktach prawnych dotyczący monitorowania temperatury szczepionek oraz innych wytycznych.
-
Ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.)
-
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2002 r. W sprawie procedur Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (Dz. U. z 2002 r. Nr 144 poz. 1216).
-
Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. O zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz. 1570 z późn. zm.)
-
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 listopada 2010 r. W sprawie sposobu przekazywania szczepionek świadczeniodawcom prowadzącym obowiązkowe szczepienia ochronne oraz sposobu przechowywania szczepionek stanowiących rezerwę przeciwepidemiczną kraju (Dz. U. Z 2010 r. Nr 232 poz. 1524)
Transport i magazynowanie produktów immunologicznych powinien odbywać się na zasadzie tak zwanego ” Łańcucha Chłodniczego ” . Produktów immunologiczne sa czułe na wahania temperatury nieodpowiedni transport i przechowywanie może uszkodzić szczepionki dlatego monitorowanie temperatury szczepionek na każdym etapie jej podroży jest tak ważnym obowiązkiem w łańcuchu chłodniczym .
W kilku punktach przedstawiamy jakie obowiązki ciążące ą na punktach szczepień .
-
Szczepionki należy przechowywać w gabinecie zabiegowym w specjalnej lodówce tylko do tego celu, w stabilnej temperaturze 2–8°C.
-
Rozmieszczając w chłodziarce opakowania jednostkowe należy zachować odstęp od ścian wewnętrznych w celu utrzymania obiegu powietrza.
-
Szczepionek nie należy umieszczać na drzwiach chłodziarki oraz w bezpośrednim sąsiedztwie agregatu (ta druga lokalizacja grozi ich zamrożeniem, co całkowicie uniemożliwia ich dalsze wykorzystanie).
-
Nie należy przechowywać w tej samej chłodziarce szczepionek i innych leków, preparatów medycznych oraz żywności.
-
W wyjątkowych sytuacjach, gdy konieczne jest przechowywanie szczepionek razem z innymi preparatami, należy je przechowywać na osobnych półkach. Preparaty krwi należy umieścić poniżej szczepionek, aby uniknąć kontaminacji.
-
Należy stale monitorować temperaturę wewnątrz chłodziarki, tj. codziennie, również w dni wolne od pracy.
-
Odczyt temperatury należy udokumentować wpisem w rejestrze potwierdzonym podpisem osoby dokonującej kontroli temperatury.
-
Optymalnym rozwiązaniem jest ciągłe monitorowanie temperatury szczepionek urządzeniami elektronicznymi z funkcją rejestracji zapisów oraz system powiadamiania.
-
Jeżeli temperatura w chłodziarce przekroczy dopuszczalny zakres, szczepionki należy przenieść niezwłocznie do innej, sprawnej chłodziarki.
-
Każdy przypadek niezachowania warunków zgodnych z zasadą łańcucha chłodniczego na skutek awarii chłodziarki należy niezwłocznie zgłosić do właściwej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Decyzję odnośnie do wykorzystania szczepionek przechowywanych niewłaściwej temperaturze podejmuje kierownik punktu szczepień po wcześniejszej konsultacji z:
-
terenowym przedstawicielem nadzoru sanitarno-epidemiologicznego
-
producentem szczepionki.